درحالی بعد از مشکلات متعدد برای ثبت‌نام وام ازدواج و فرزند، این سامانه از ۷ مهرماه رسماً ۲۴ ساعته شد که علی‌رغم انجام ثبت‌نام بازهم متقاضیان باید در صف طولانی این تسهیلات منتظر بمانند؛چراکه بانکها “شعبه” را تایید نمی کنند!
صف طولانی وام ازدواج و فرزندآوری و مشکلات مردم برای دریافت این تسهیلات از نظام بانکی موضوعی است که از دیرباز شاهد آن بودیم و ظاهرا همچنان هم باید نظاره گر صف طولانی این تسهیلات باشیم.
وام ازدواج، فرزند و ودیعه مسکن از جمله پرچالش‌ترین وام‌هایی است که از نظام بانکی می‌توان دریافت کرد، اما مصائب دریافت وام فرزند و ازدواج به‌دلیل قرض‌الحسنه بودن نسبت به سایر وام‌ها بیشتر است.
طی ماه های اخیر، متقاضاین دریافت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و فرزند، در همان مرحله نخست با چالش اساسی مواجه بودند و حتی نمی توانستند در سایت بانک مرکزی (سامانه تسهیلات قرض الحسنه ازدواج) ثبت کنند چه برسد به اینکه به شعب معرفی شوند و با مشکلات آن مرحله (ضامن و وثایق و …) روبه شوند.
بنابراین در این مدت، اختلال گسترده و عدم امکان نام‌نویسی در سامانه وام ازدواج و فرزند مهمترین مشکل در گام نخست اقدام برای دریافت این تسهیلات به حساب می‌آمد؛ این مشکل هم البته مشخص شد که ریشه در سیاست بانک مرکزی داشته و این سامانه تعمداً با اختلال همراه بوده است؛ ظاهرا در زمانی که بانک ها منابع نداشتند، عملاً با اختلال عمدی سامانه وام ازدواج و فرزند مختل می شده و متقاضی علی رغم چندین روز تلاش بازهم موفق به ثبت نام نمی شد.
به دلیل طولانی شدن صف وام ازدواج و مشکلات مربوطه در این بخش، طی هفته های اخیر محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی راهی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شد تا راه چاره ای برای این موضوع اتخاذ شود؛ هرچند از این جلسه هم نتیجه خاصی بیرون نیامد جز اینکه به بانک مرکزی مهلت یک هفته ای برای باز کردن سامانه نام‌نویسی و ثبت‌نام متقاضیان وام ازدواج و فرزند داده شد.
مهلت یک هفته ای بانک مرکزی برای رفع مشکل ثبت نام متقاضیان درحالی تنها دستاورد جلسه مشترک کمیسیون اصل ۹۰ و بانک مرکزی بود که انتظار می رفت با همکاری بانک مرکزی و مجلس شورای اسلامی راهکاری مشخص و تعیین‌کننده برای رفع مشکلات مردم در این حوزه انتخاب شود تا بلکه گره کور وام ازدواج و فرزند بالاخره باز شود.
با این حال اما آنطور که سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ به خبرنگار تسنیم گفته، بناست جلسات مشترک بانک مرکزی و این کمیسیون برای بررسی مشکلات وام ازدواج و تعیین راهکارهای مشخص در هفته های آتی هم ادامه داشته باشد.
امیدواریم حداقل در جلسات آتی به جای اولتیاماتوم های بی فایده، منبع مالی مشخصی برای پرداخت تسهیلات به بیش از ۳۶۰ هزار نفری که الان در صف وام ازدواج هستند، در نظر گرفته شود.
البته بعد از پایان اولتیماتوم بانک مرکزی برای باز کردن سامانه ثبت نام وام ازدواج، این بانک از به‌روزرسانی سامانه ثبت‌نام و شبانه روزی شدن ثبت نام متقاضیان وام ازدواج خبر داد.
بر اساس به‌روزرسانی‌های جدید، متقاضیان می‌توانند در هر ساعت از شبانه‌روز وارد سامانه بانک مرکزی شوند و پس از احراز هویت از طریق کد ملی و شماره همراه خود، ثبت‌نام اولیه را انجام دهند. در ثبت‌نام اولیه، اطلاعات موردنیاز از جمله اطلاعات هویتی، سکونتی و سایر اطلاعاتی که برای استعلام توسط سامانه بانک مرکزی موردنیاز است، وارد می‌شود.
متقاضیان پس از ثبت‌نام اولیه در سامانه، پیامی با عنوان «ثبت‌نام اولیه انجام شد» در سامانه مشاهده خواهند کرد. پس از دریافت این پیام، متقاضیان می‌توانند روند ثبت‌نام را ادامه دهند و گزینه «انتخاب بانک موردنظر» را انتخاب کنند، بر این اساس، چنانچه بانک عاملی که مدنظر فرد متقاضی است، دارای سهمیه باشد می‌تواند آن بانک را انتخاب کند و پس از دریافت کد رهگیری ثبت‌نام او قطعی می‌شود، اما چنانچه بانک مدنظر فرد متقاضی دارای سهمیه نباشد وی می‌تواند با مشاهده فهرست بانک‌های ذخیره که در آن تعداد متقاضیان ذخیره هر بانک نشان داده می‌شود، ثبت‌نام انجام دهد. در به‌روزرسانی جدید سامانه، این امکان وجود دارد که هر فرد بتواند دو مرتبه بانک رزروشده خود را تغییر دهد.
بنابراین حداقل مشکل متقاضیان برای ثبت نام اولیه حل شد و مردم می توانند با مراجعه به سامانه بانک مرکزی مراحل ثبت نام را طی کنند اما نکته اساسی اینجاست که حتی با وجود ۲۴ ساعته شدن ثبت نام هم مشکل اصلی همچنان پابرجاست و تازمانی که بانک ها منابع مالی به این حوزه اختصاص ندهند نمی توانیم شاهد کاهش صف وام ازدواج و فرزندآوری باشیم.
مبلغ وام ازدواج ۱۴۰۳ با توجه به سن متقاضیان بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان است و به زوجین کمک می‌کند که بتوانند برخی از هزینه‌های ابتدایی برای تشکیل زندگی مشترک خود را تأمین کنند.
وام فرزندآوری نیز براساس قانون به پدر اطفالی که تاریخ تولد آنان از ۱۴۰۰/۰۱/۰۱ به بعد است و در داخل ایران متولد شده‌اند، تعلق می‌گیرد؛ مبلغ وام برای فرزند اول مبلغ ۴۰ میلیون تومان با دوره بازپرداخت ۳ سال (۳۶ ماه)، فرزند دوم مبلغ ۸۰ میلیون تومان با دوره بازپرداخت ۴ سال (۴۸ ماه)، فرزند سوم مبلغ ۱۲۰ میلیون تومان با دوره بازپرداخت ۵ سال (۶۰ ماه)، فرزند چهارم مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان با دوره بازپرداخت ۶ سال (۷۲ ماه) و فرزند پنجم به بعد مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان با دوره بازپرداخت ۷ سال (۸۴ ماه) است.
بانک مرکزی اخیراً گزارش داده که در راستای اجرای قوانین بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، از ابتدای سال جاری تا تاریخ ۱۴۰۳/۰۷/۰۱، بالغ بر ۸۸۰ هزار میلیارد ریال شامل ۲۶۴.۰۰۰ فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به متقاضیان اعطا شده است که در مقایسه با مبلغ ۷۳۸ هزار میلیارد ریال سهمیه تکلیفی بابت این تسهیلات تا تاریخ مزبور، عملکرد بیش از ۱۱۹درصدی را از سوی شبکه بانکی شاهد می‌باشیم.
اما برای برچیده شدن صف حدوداً ۳۶۰ هزار نفری وام ازدواج و صف ۴۶۰ هزار نفری وام فرزند که قطعا در روزهای آتی به تعداد آن اضافه خواهد شد، و پاسخ به تقاضاهای جدید این تسهیلات در ماه های آتی به گفته محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی به اعتبار ۸۰۰ همتی نیاز است.
رئیس کل بانک مرکزی معتقد است که انتظارات از نظام بانکی فراتر از منابع موجود در شبکه بانکی است! اما درحالی که بانک مرکزی می گوید: دست بانکها خالی است و منابع کافی برای پرداخت این تسهیلات وجود ندارد، مجلسی ها معتقدند مشکل فعلی در این حوزه به بانک ها بر می گردد. پژمانفر رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در پاسخ به این سؤال؛ “آیا مشکل فعلی وام ازدواج به‌دلیل عدم منابع و اعتبار کافی است یا کوتاهی بانکها؟” گفت: مشکل در بانک‌هاست و باید حسابرسی دقیق در این حوزه انجام شود.
احتمالا به دلیل همین نگاه هم هست که از جلسه مشترک بانک مرکزی و کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، نتیجه خاصی بیرون نیامد! جزمهلت یک هفته ای به بانک مرکزی برای باز شدن سامانه ثبت نام وام ازدواج و فرزند و تعیین سهم بانک ها در پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج!
البته محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در تشریح نتایج جلسه با کمیسیون اصل ۹۰ گفته بود: براساس توافقاتی که با کمیسیون اصل نود مجلس انجام دادیم مقرر شد که مبالغی نیز از روش های دیگر برای متقاضیان پرداخت شود و پس از نهایی شدن اطلاع رسانی لازم انجام خواهد شد. او این را هم گفته که قطعا با تصمیم‌های اتخاذ شده، ثبت‌نام وام ازدواج و فرزند در سامانه مربوطه تسهیل می‌شود.
باتوجه به تأکید نظام بانکی بر عدم اعتبار کافی برای پوشش تقاضای وام ازدواج و فرزند، و در عین حال تأکید نمایندگان مجلس به حل مشکلات مردم در این حوزه نیاز است که مجلسی ها با هم فکری مسئولان ارشد اقتصادی کشور به راهکار مشخصی برای حل مشکلات مردم در این حوزه برسند. چراکه با جلساتی که صرفاً به ارائه گزارش از سوی بانک مرکزی ختم شود نمی توان گره ی کور وام ازدواج را حل کرد. قطعاً باز کردن این گره علاوه بر به خط کردن بانکها از سوی بانک مرکزی و نظارت نیازمند اختصاص بودجه مشخص و ویژه ای از سوی مجلس است.
